Καθημερινά γονείς παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας προσέρχονται στο οδοντιατρείο ιδιαίτερα ανήσυχοι και προβληματισμένοι ότι τα παιδιά τους έχουν χαλασμένα δόντια. Οι μικροί μας φίλοι παραπονιούνται για πόνο στα δόντια που συχνά τους δυσκολεύει και στο φαγητό. Το συχνότερο αίτιο είναι η τερηδόνα, που δυστυχώς αποτελεί μία πολύ συχνή νόσο της παιδικής ηλικίας. Πρόσφατη έρευνα (2014) που κατέγραψε την οδοντιατρική κατάσταση παιδιών ηλικίας 5, 12 και 15 ετών στην Ελλάδα έδειξε ότι περισσότερα από τα μισά παιδιά ηλικίας 5 ετών έχουν τουλάχιστον μία τερηδονική βλάβη.

Η τερηδόνα είναι μία νόσος των δοντιών που οφείλεται στην οδοντική μικροβιακή πλάκα, δηλαδή στο συνδυασμό μικροβίων και υπολειμμάτων τροφών που δημιουργείται όταν δεν βουρτσίζονται σωστά τα δόντια.

Τα μικρόβια χρησιμοποιούν τους υδατάνθρακες των τροφών (ζάχαρη και άμυλο) και πολλαπλασιάζονται παράγοντας οξέα που διαλύουν το ασβέστιο της επιφάνειας των δοντιών. Το αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση τερηδόνας. Τα παιδικά δόντια είναι πιο ευάλωτα, καθώς είναι πιο μικρά και η αδαμαντίνη (σμάλτο) πιο λεπτή. Έτσι η τερηδόνα μπορεί γρήγορα να αναπτυχθεί και να οδηγήσει σε έντονο πόνο, ακόμα και απόστημα (φλεγμονή).

Η συχνή κατανάλωση φρουτοχυμών ή σακχαρούχων ροφημάτων (γάλα με μέλι, σοκολατούχο γάλα) σε συνδυασμό με συχνά γεύματα προδιαθέτουν σε τερηδόνα καθώς και σε μια ιδιαίτερα επιθετική μορφή αυτής, τη βρεφική τερηδόνα.

Η τερηδόνα είναι πολυπαραγοντική νόσος, όμως δεν την εμφανίζουν όλα τα παιδιά. Κάποια είναι πιο ευάλωτα και αυτό εξαρτάται από τις διατροφικές συνήθειες, τη χρόνια λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων καθώς και την πλημμελή στοματική υγιεινή και πρόληψη.

Η οδοντιατρική πρόληψη ξεκινά πολύ νωρίς, με την εμφάνιση του πρώτου δοντιού και περιλαμβάνει:

    • οδηγίες στους γονείς για τη στοματική υγιεινή
    • συμβουλές διατροφής και σωστής χρήσης φθορίου
    • συμβουλές για τις στοματικές συνήθειες
    • παρακολούθηση της οδοντικής ανάπτυξης
    • προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών (sealants)

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδοδοντιατρικής (AAPD) έχει δημοσιεύσει συμβουλές προς τους γονείς για την πρόληψη της τερηδόνας:

    • Ξεκινήστε νωρίς! Καθαρίστε το στόμα του μωρού με μια βρεγμένη γαζούλα ή πανάκι ή μια μικρή οδοντόβουρτσα
    • Τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος ανά έξι μήνες
    • Χρησιμοποιήστε οδοντόκρεμα με φθόριο δύο φορές την ημέρα, με προσοχή στην ποσότητα: έως 2  ετών ελάχιστη ποσότητα ίση με ένα κόκκο ρυζιού, από 3-6 ετών ποσότητα όσο ένα μπιζέλι. Η  περιεκτικότητα της οδοντόκρεμας σε φθόριο είναι εξίσου σημαντική: έως 6 ετών προτείνεται η χρήση  φθοριούχας οδοντόκρεμας 500-1000ppm. Μετά τα 6 έτη που η κατάποση της οδοντόκρεμας  ελαχιστοποιείται, το παιδί μπορεί άφοβα να χρησιμοποιεί οδοντόκρεμα με φθόριο αντίστοιχη των  ενηλίκων (1450ppm).
    • Μην δίνεται μπιμπερό κατά τη διάρκεια του ύπνου, καθώς αυτό αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης βρεφικής τερηδόνας
    • Μειώστε τα σακχαρούχα ενδιάμεσα γεύματα

Ορισμένοι γονείς αναρωτιούνται εάν είναι απαραίτητο να θεραπεύονται τα παιδικά δόντια αφού κάποια στιγμή θα αλλαχθούν.
Ο ρόλος τους είναι σημαντικός για τη μάσηση, τη σωστή ανάπτυξη της ομιλίας, την αισθητική του χαμόγελου, τη σωστή διάπλαση και ανατολή των μόνιμων δοντιών. Εξάλλου τα νεογιλά δόντια θα πρέπει να παραμείνουν στο στόμα μέχρι το φυσιολογικό χρόνο απόπτωσής τους,  προκειμένου να βγουν τα μόνιμα  χωρίς ορθοδοντικά προβλήματα.
Η τερηδόνα μπορεί να προληφθεί, ιδιαίτερα αν η πρόληψη αρχίσει από μικρή ηλικία.

Τα παιδιά έχουν δικαίωμα σε ένα όμορφο και υγιές χαμόγελο!